Wg PN-EN 1992-1-1 sprawdzanie stanów użytkowalności należy rozpatrywać:
-ograniczenia dotyczące zarysowania,
-ograniczenia naprężeń,
-ograniczenia ugięć.
'Zarysowanie należy ograniczyć do poziomu, który nie pogarsza stosowaniego funkcjonowania lub trwałości konstrukcji i nie powoduje, że wygląd konstrukcji nie nadaje się do akceptacji.' Sprawdzanie zarysowania polega na porównaniu obliczonej szerokości rys z granicznymi, zaleconymi wartościami rys (Tab.7.1). Graniczną szerokość rys wmax należy ustalać, biorąc pod uwagę planowaną funkcję i właściwości konstrukcji oraz koszty ograniczenia zarysowania. Dla klas ekspozycji X0, XC1 uważa się że szerokość rys nie wpływa na trwałość konstrukcji, natomiast ograniczenie do 0,4mm wynika jedynie ze względów estetycznych. Jeżeli nie stawia się wymagań dotyczących wyglądu to ograniczenie to można złagodzić.
Tab.7.3. Maksymalny rozstaw smax prętów rozciąganych z uwagi na ograniczenie rys |
|||
naprężenie w stali σs [Mpa] |
maksymalny rozstaw prętów [mm] |
||
wk=0,4mm | wk=0,3mm | wk=0,2mm |
|
160 | 300 |
300 |
200 |
200 |
300 |
250 |
150 |
240 |
250 |
200 |
100 |
280 |
200 |
150 |
50 |
320 |
150 |
100 |
- |
360 |
100 |
50 |
- |
Tab.7.1. Zalecane, maksymalne wartości szerokości rys wmax dla konstrukcji żelbetowych | |
Klasa ekspozycji | Elementy żelbetowe i sprężone cięgnami bez przyczepności Prawie stała kombinacja obciążeń |
X0, XC1 | 0,4 mm |
XC2, XC3, XC4 | 0,3 mm |
XD1, XD2,XS1, XS2, XS3 | |
Klasa 1 i 2 szczelności żelbetowych zbiorników na ciecze wg PN-EN 1992-3:2008 | 0,05-0,20mm |
Tab.7.2. Maksymalna średnica prętów rozciąganych z uwagi na ograniczenie rys |
|||
naprężenie w stali σs [Mpa] |
maksymalny wymiar pręta [mm] |
||
wk=0,4mm | wk=0,3mm | wk=0,2mm | |
160 |
40 | 32 |
25 |
200 | 32 | 25 |
16 |
240 | 20 |
16 |
12 |
280 | 16 |
12 |
8 |
320 | 12 |
10 |
6 |
360 | 10 |
8 |
5 |
400 | 8 |
6 |
4 |
450 | 6 |
5 |
- |
'Odkształcenie elementu lub konstukcji nie powinno wpływać niekorzystnie na ich działanie lub wygląd. Odkształcenie konstrukcji nie powinno przekraczać wartości, do których mogą dostosować się inne połączone z nią elementy, takie jak ścianki działowe, oszklenia, okładziny, elementy wyposażenia lub wykończenia. W niektórych przypadkach może być potrzebne ograniczenie mające zapewnić właściwe działanie aparatury lub maszyn, które są oparte na konstrukcji, albo ograniczenie mające zapobiegać zbieraniu się wody na płaskich dachach.' Wg PN-EN-1992-1-1 sprawdzanie ugięć sprowadza się do sprawdzenia dwóch wymagań:
Dopuszcza się wstępne, odwrotne ugięcie elementu w części lub w całości. Strzałka odwrotna nie powinna przekraczać 1/250 rozpiętości.
Granica ugięcia powstającego pod działaniem obciążeń quasi-stałych po zakończeniu wznoszenia konstrukcji.
Literatura:
[1] PN-EN 1990:2004 Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji.
[2] PN-EN 1991-1-1:2004 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje -- Część 1-1: Oddziaływania ogólne -- Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
[3] PN-EN 1992-1-1:2008 Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu -- Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
[4] M.Knauff, A.Golubińska, P.Knyziak - Tablice i wzory do projektowania konstrukcji żelbetowych z przykładami obliczeń, 2013.